W przypadku komputera, którego wiek liczony jest w latach, a nie w miesiącach, odpowiedź także powinna być przecząca. Jeżeli nie chcesz bądź nie możesz sobie w danej chwili pozwolić na kupno nowego sprzętu, ale jesteś w stanie wysupłać z domowych oszczędności kilkaset złotych na nowy nośnik SSD, to warto rozważyć właśnie taką rozbudowę peceta. Dysk twardy należy do najbardziej intensywnie wykorzystywanych podzespołów współczesnego komputera. Zatem logiczne, że gdy zamienisz go na urządzenie, którego wydajność jest wyższa o kilkaset procent, powinieneś zaobserwować znaczącą poprawę szybkości wykonywania wielu operacji (uruchamiania systemu czy poszczególnych aplikacji, działań na plikach itp.) i odczuć większy komfort pracy z kilkuletnim komputerem. Modernizacja sprzętu poprzez zastąpienie dysku twardego SSD ma jeszcze jedną istotną zaletę: nie wymaga reinstalacji systemu i aplikacji. Tymczasem zmiana płyty głównej często wiąże się z ponowną instalacją systemu,gdyż często okazuje się, że aktualizacja sterowników, do której wówczas dochodzi, jest niewystarczająca. To nie koniec zalet zastosowania SSD. Gdy w niedalekiej przyszłości kupisz nowy komputer, SSD z pewnością nie będzie dla tej maszyny urządzeniem przestarzałym. Wreszcie w przypadku laptopów wymiana procesora czy płyty głównej w ogóle nie wchodzi w rachubę. Dla użytkowników kilkuletnich komputerów przenośnych przesiadka na SSD jest często jedynym sposobem zauważalnego podniesienia wydajności urządzenia. Windows – obraz systemu Do pełnego skopiowania danych z dysku z systemem Windows na nowy nośnik SSD można wykorzystać obecne w systemach Windows 7 i nowszych wersjach wbudowane narzędzie do tworzenia kopii zapasowej danych. W systemie Windows 7 należy w takim przypadku wybrać kolejno: menu Start, Panel sterowania, »System i zabezpieczenia «, »Kopia zapasowa/Przywracanie«. W wyświetlonym oknie na liście zadań widocznej po lewej stronie wskaż polecenie »Utwórz obraz systemu« i postępuj według wskazówek kreatora tworzenia obrazu systemu. W nowszej wersji systemu Microsoft u (Windows 8/8,1, a także wersji testowej Windows 10) analogiczny mechanizm tworzenia obrazu systemu znajdziesz również w Panelu sterowania po wybraniu kolejno »System i zabezpieczenia« i »Historia plików«. Funkcja umożliwiająca utworzenie obrazu systemu widoczna jest w dolnym lewym rogu okna historii plików i nazywa się „Kopia zapasowa obrazu systemu”. Ważne: Utworzenie obrazu systemu nie oznacza utworzenia klonu. Powstaje wówczas nie lustrzana kopia źródła, lecz zarchiwizowany plik zawierający dane źródłowe (z dysku systemowego) w postaci skompresowanej. Dlatego też tworzenie obrazu systemu od razu na nośniku SSD nie ma najmniejszego sensu. Trzeba w tym przypadku dysponować jeszcze jednym dyskiem, na którym zostanie zapisany obraz systemu. Następnie po zamianie dysków HDD i SSD można za pomocą narzędzi odzyskiwania dostępnych na płycie instalacyjnej Windows odtworzyć zawartość obrazu systemu na nowo zainstalowanym napędzie SSD. Procedura okazuje się nieco bardziej żmudna, ale w przypadku np. komputera wykorzystywanego w firmie używanie bezpłatnej wersji EaseUS Todo Backup jest nielegalne. Klonowanie na komputerach Apple Posiadacze komputerów Apple mają ułatwione zadanie migracji danych pomiędzy dyskami – nie muszą niczego instalować. System operacyjny OS X jest standardowo wyposażany w wygodną aplikację: Narzędzie dyskowe. Dzięki temu ostatniemu operacja dokładnego przeniesienia danych ze starego dysku na nowy SSD jest dość prosta. Zaczynasz od uruchomienia komputera za pomocą systemu odzyskiwania (klawisze [Command] + [R]), następnie podpinasz SSD do złącza USB i uruchamiasz „Narzędzie dyskowe”. Teraz wybierz dysk HDD z systemem OS X i zmniejsz partycję systemową, by zmieściła się na podłączonym SSD. W kolejnym kroku wydaj polecenie »Odtwórz«. W polu »Źródło« powinien już być wybrany wcześniej „stary” dysk HDD z systemem OS X, w polu »Dysk docelowy « wskaż podłączony SSD i kliknij przycisk »Odtwórz«. Gdy operacja się zakończy, pozostaje jedynie wyłączyć komputer, zamienić dyski, uruchomić Maca… i gotowe. Przeniesienie danych 1. Porządkowanie i czyszczenie Zacznij od uporządkowania danych na aktualnie używanym dysku twardym. Odinstaluj niepotrzebne i nieużywane aplikacje, usuń pliki tymczasowe i śmieci z systemu (np. za pomocą bezpłatnego programu CCleaner), zarchiwizuj dane, z których rzadko korzystasz, na zewnętrznym dysku lub na płytach DVD. Zmniejsz ilość danych znajdujących się na dysku, pozostawiając jedynie najbardziej potrzebne aplikacje i pliki. Choć ceny nośników SSD stały się akceptowalne, to pojęcie „tanie” dotyczy co najwyżej najmniej pojemnych modeli. SSD o pojemności 60 GB można nabyć za około 160 zł, jednak optymalnym wyborem są nośniki o pojemności 128 GB w cenie ok. 250 zł. Celem porządkowania jest zmniejszenie ilości danych na dysku źródłowym, by w całości zmieściły się na nowym SSD. 2. Instalacja oprogramowania do klonowania dysków Narzędzie niezbędne do szybkiego, bezpiecznego i przede wszystkim dokładnego skopiowania danych ze starego dysku na nowy SSD stanowi aplikacja wyposażona w funkcję klonowania dysków. W naszym warsztacie posłużyliśmy się programem EaseUS Todo Backup Free Jest on bezpłatny w zastosowaniach domowych (po zainstalowaniu należy wybrać licencję darmową i pominąć aktywację). Oczywiście to niejedyne tego typu rozwiązanie – więcej aplikacji do klonowania znajdziesz w ramce, możesz też skorzystać z funkcji dostępnych w samym systemie (patrz ramka: Windows – obraz systemu). 3. Podłączenie SSD Za pomocą przejściówki SATA-USB podepnij SSD do złącza USB. Jeżeli twój laptop dysponuje złączem USB a użyta przejściówka obsługuje ten tryb transmisji, podepnij SSD do złącza USB Zyskasz na czasie, ponieważ kopiowanie danych będzie odbywać się znacznie szybciej. W przypadku komputera stacjonarnego optymalnym rozwiązaniem będzie demontaż obudowy i podłączenie SSD bezpośrednio do złącza SATA obok „starego” HDD. 4. Rozpoczęcie klonowania Po podłączeniu SSD do komputera (do celów warsztatu posłużyliśmy się laptopem, ale porady dotyczą również komputerów stacjonarnych) uruchom program EaseUS Todo Backup Free i z ekranu głównego wybierz opcję »Klonuj«. Następnie wybierz dysk źródłowy (w przypadku gdy w komputerze masz zainstalowanych więcej dysków, źródłowym powinien być HDD zawierający system operacyjny i aplikacje). W kolejnym etapie wskaż napęd docelowy (SSD) i obowiązkowo zaznacz pole wyboru »Optymalizuj dla SSD«. Po zatwierdzeniu wybranych opcji rozpocznie się proces klonowania, który w zależności od ilości danych i szybkości interfejsu (USB może potrwać od kilkunastu minut do nawet kilkunastu godzin. Demontaż HDD, instalacja SSD Gdy dysponuje się danymi przeniesionymi na nowy nośnik SSD, nie pozostaje ci nic innego jak fizycznie zainstalować nowe urządzenie w laptopie. Uwaga: poniższe wskazówki mają charakter ogólny, ze względu na różnice konstrukcyjne pomiędzy poszczególnymi modelami notebooków. W miarę możliwości posiłkuj się dokumentacją techniczną dla posiadanego modelu urządzenia. 1. Przygotowanie do pracy Zanim rozpoczniesz demontaż obudowy laptopa, uporządkuj stanowisko pracy. Znajdź płaską, pozbawioną szczelin powierzchnię wielkości ok. 1 mkw., przygotuj zestaw narzędzi (mały zegarmistrzowski wkrętak krzyżakowy). Warto przygotować sobie również kartkę papieru, na której będziesz rozmieszczał odkręcane z obudowy śrubki – dzięki temu łatwiej zapamiętasz ich lokalizację. Wreszcie zadbaj o to, by pozbyć się z ciała ładunków elektrostatycznych. 2. Demontaż obudowy Odłącz zasilanie od laptopa, następnie odwróć komputer do góry nogami i wyjmij z niego akumulator (w niektórych modelach odłączenie akumulatora może wymagać najpierw odkręcenia obudowy). Odkręć spodnią osłonę obudowy laptopa. Jeżeli w twoim modelu dostępna jest odrębna klapka osłaniająca moduł wymiany dysku, odkręcasz bądź zdejmujesz tylko ten element. Jeżeli nie ma takich montażowych ułatwień, musisz zdjąć cały spód obudowy. 3. Lokalizacja i demontaż dysku HDD Moduł montażowy dysku twardego powinien być od razu widoczny. Po prostu w gąszczu elektroniki zobaczysz charakterystyczną nalepkę znamionową dysku twardego. Przyjrzyj się uważnie, w jaki sposób dysk jest zainstalowany wewnątrz obudowy, co go przytrzymuje i jak jest połączony z pozostałymi podzespołami komputera. Zacznij od odłączenia kabla zasilającego oraz kabla interfejsu SATA. Następnie odkręć ewentualne mocowania dysku, bardzo uważając, by odkręcane śrubki nie wpadły do wnętrza laptopa, i delikatnie wyjmij dysk twardy. 4. Montaż SSD Jeżeli stary dysk umieszczony był w ramce mocowanej wewnątrz obudowy laptopa, w analogiczny sposób zamontuj nowy SSD w ramce przed jego umieszczeniem w laptopie. Punkty mocowania SSD w formacie 2,5″ powinny być identyczne jak w 2,5-calowym dysku twardym, zatem jakiekolwiek elementy montażowe pasujące do HDD będą pasować również do SSD. Po zainstalowaniu SSD w obudowie podłącz kabel interfejsu i przewód zasilający. Następnie w odwrotnej kolejności, niż wykonywałeś działania na początku, zainstaluj akumulator, przykręć spodnią klapę obudowy (lub osłony modułu dysku), ustaw laptop w pozycji roboczej, podłącz zasilanie, włącz urządzenie i ciesz się systemem Windows uruchamiającym się w czasie nawet kilkukrotnie krótszym niż w przypadku HDD. Powiązane treści: Jaki dysk SSD wybrać?